Wspominamy Wojtka Belona

Dodał: Marta Data: 2024-03-14 09:58:58 (czytane: 3030)

Z okazji 72 rocznicy urodzin Wojtka Belona wspominamy tak bliską dla Buska postać. Poetę, pieśniarza, jednego z najbardziej znanych twórców piosenki poetyckiej. Założyciela Wolnej Grupy Bukowiny, a przede wszystkim wielkiego miłośnika Ponidzia.

Przeglądając materiały udostępnione przez Pana Leszka Marcińca, chcemy podzielić się z naszymi Czytelnikami wspomnieniami o Wojtku Belonie z czasów, kiedy mieszkał w Busku-Zdroju.

/Zdj. archiwum rodzinne/

Wojtek we wspomnieniach znajomych i kolegów

Ze wspomnień Antoniego Krali

Wychowawcą klasy VIII Szkoły Ćwiczeń przy LP i SN w Busku Zdroju w roku szkolnym 1966/67 był matematyk, mgr Antoni Krala, który tak wspomina swego ucznia – Wojtka Belona.

Wojtek był indywidualnością klasy VIII , on zawsze pierwszy „rzucał” się w oczy. Interesował się muzyką młodzieżową, uczył się grać na gitarze, a swe umiejętności często prezentował na lekcjach, na tzw. godzinach wychowawczych. Na tych lekcjach były dyskusje dotyczące zespołów muzycznych, takich jak: „Czerwone Gitary”, „Czerwono – Czarni”, „Niebiesko – Czarni” oraz „BEATLES”. Wojtek zbierał zdjęcia tych zespołów i prezentował je na godzinach wychowawczych. Drugim jego hobby był udział w biwakach i wycieczkach po najbliższej okolicy. W czasie ognisk na biwakach , Wojtek kierował śpiewem grupy i akompaniował grą na gitarze. Antoni Krala był opiekunem grupy rajdowej (klasy do której uczęszczał Wojtek). Był to 3- dniowy Rajd po Ziemi Wiślan, organizowany corocznie przez ZO PTTK, w miesiącu maju. Na zakończenie rajdu było w Wiślicy wspólne ognisko wszystkich grup rajdowych i już wówczas , przy ognisku Wojtek z gitarą w ręku śpiewał piosenki turystyczne o regionie. Jak się okazało, były to początki jego późniejszej działalności poetycko – pieśniarskiej.

Szkolna zabawa

W roku 1969, Wojtek Belon był uczniem Liceum Ogólnokształcącego w Busku Zdroju. Jako siedemnastolatek, wesoły i przystojny młodzieniec, lubił szkolne zabawy taneczne, które były organizowane w sali gimnastycznej.

Pewnego razu, w czasie takiej zabawy, Wojtek zauważył w tłumie dziewcząt, jakąś „nową twarz”. Podszedł do nieznajomej dziewczyny i poprosił ją do tańca, a że nie należał do nieśmiałych, rozpoczął konwersację.

Ty zapewne nie chodzisz do naszej „budy”, bo jakoś nigdy cię nie widziałem, pewnie jesteś z „chemika”? (tak nazywano istniejące wówczas w Busku Zdroju Technikum Chemiczne).

Tak – odpowiedziała nieznajoma.

To zapewne znasz moją siostrę? – zapytał.

A jak się nazywa twoja siostra? – Masia Belon – odpowiedział.

Znam ją, uczę ją matematyki.

Nie opowiadaj głupstw, powiedział Wojtek. Masia jest dobrą uczennicą i na żadne korepetycje nie musi chodzić.

Nieznajoma nie spierała się z Wojtkiem, a że orkiestra przestała grać, podziękował za taniec i udał się do kolegów.

Wypowiedź nieznajomej zaczęła go jednak dręczyć. Podszedł do chłopców z „chemika” i zapytał ich: kim jest ta „Mała”, z którą tańczyłem ?

To jest nasza profesorka od matematyki, odpowiedzieli koledzy, a nazywa się Krystyna O. No tom narobił Masi bigosu - skonstatował Wojtek. Za kilka minut, kiedy orkiestra zaczęła grać tango, Wojtek podszedł do pani profesorki, ukłonił się szarmancko i zapytał: „Czy mogę panią profesor prosić do tańca”. Na rozpoczęcie pocałował tancerkę w rękę, co nie było w jego zwyczaju. W czasie tańca, zaś zaczął mocno przepraszać.

Bardzo panią profesor przepraszam, za nietaktowne zachowanie i przyrzekam, że to już się nigdy nie powtórzy. Nie miałem pojęcia, że profesorka może stać razem z dziewczynami.

Profesorka przerwała Wojtkowi długie wywody, słowami:

Po pierwsze nie widziałam w twoim zachowaniu żadnego nietaktu, a w ogóle chciałam cię zapytać, dlaczego zwracasz się do mnie teraz „per pani”, co mam ci też mówić na „pan”?

I tak oto Wojtek, został na „ty” z profesorką swojej siostry.

Krystyna O., opowiadała mi o tej zabawie w „ogólniaku”, a było to podczas występów Wojtka, na biwaku harcerskim, kończącym „Rajd po Ziemi Wiślan”, w Wiślicy w czerwcu 1970 roku.

Bogdan Ptak - serdeczny przyjaciel Wojtka od lat szkolnych w liceum

Bogdan Ptak artysta malarz, spotkał się po raz pierwszy z Wojtkiem Belonem na egzaminie wstępnym do Liceum Ogólnokształcącego w Busku Zdroju. Od tego momentu zawiązała się między nimi przyjaźń. Nic dziwnego, obaj mieli tzw. „zacięcie” artystyczne, interesowała ich plastyka, muzyka, poezja oraz byli pasjonatami turystyki. Uczestniczyli we wszystkich rajdach po Górach Świętokrzyskich, zdobywali punkty na Górską Odznakę Turystyczną (GOT) oraz uprawiali turystykę pieszą po Ponidziu i zdobywali punkty na OTP.

Podczas ferii i wakacji razem odwiedzali rodzinę Wojtka w Kwidzynie, lub rodzinę Bogdana w Bieszczadach. Jako uczniowie LO brali udział w różnych konkursach organizowanych w szkole lub w Domu Kultury.

Podczas Konkursu Pieśni Zaangażowanych, którego organizatorami byli: Radio Kielce i Buski Dom Kultury, Wojtek wystąpił w spodniach z cętkami lamparta i w koszuli w kolorowe kwiaty. Jury konkursu zastanawiało się czy dopuścić go do udziału w „tak nieprzyzwoitym stroju”. Wojtek , w ten sposób chciał zaprotestować przeciwko obowiązującym normom ujednolicania wszystkich ludzi, „zaszufladkowania ich” do jakichś z góry ustalonych „klas ”. Wojtkowi nie podobało się wiele zwyczajów wówczas obowiązujących, jak np. propagowanie pseudo folkloru, bezmyślne naśladownictwo tzw. „radzieckich wzorców życia”.

W buskim liceum założył Klub „Dla odmiany”, organizowano tam happeningi, kabarety, teksty pisał Wojtek Belon, a melodie Bogdan Ptak, który także uczył Wojtka gry na gitarze. Działalność ta była możliwa dzięki dyrektorowi liceum Bogdanowi Orłowskiemu, który także pragnął stosować nowe metody wychowawcze, różniące się od rygoru jaki stosował jego poprzednik .

Klub „Dla odmiany” zajmował się także prowadzeniem dyskusji na temat literatury, poezji, muzyki, szczególnie interesowali się muzyką Lutosławskiego i piosenkami Bułata Okudżawy, dyskutowano o nowych filmach, recytowano wiersze Jerzego Harasymowicza – którego Wojtek uważał za Mistrza.

Praca Klubu to była działalność „ponad przeciętność”, a to wszystko dzięki Wojtkowi, który był nowatorem, cechowała go uczciwość i partnerskie oddziaływanie na swych kolegów.

Zakochany w pięknie Ponidzia, zaczął propagować ten region swymi wierszami i piosenkami, wykorzystują do ich popularyzacji folklor – muzykę ludową, ale robił to wszystko dokładnie, z wyczuciem i jak się okazuje z dużą dozą wiedzy o kulturze i tradycjach ludowych.

Wojtek swe wiersze dedykował swym koleżankom i przyjaciołom, np. wiersz: „Poślę dziewczynie” , dedykował siostrze Bogdana Ptaka – Ewie Ptak.

Po ukończeniu liceum Bogdan Ptak bardzo często spotykał się z Wojtkiem – w Busku Zdroju, w Krakowie i w innych miejscowościach.

/Wojtek Belon, 1971 r. – fot. Bogdan Ptak/

Wojtek Belon „Bellon”

Wojciech Jerzy Belon syn Jerzego i Wandy ze Stępnikowskich, urodził się 14 marca 1952 roku w Kwidzynie. Lata dziecięce Wojtek spędził w Skarżysku Kamiennej, bowiem rodzice przeprowadzili się z Kwidzyna, na krótko do Opola Lubelskiego (tam mieszkali dziadkowie ze strony ojca), a następnie do Skarżyska Kamiennej.

W 1959 r. Wojtek rozpoczął naukę w Szkole Podstawowej w Skarżysku Kamiennej , a jego młodsza o dwa lata siostra Małgorzata rozpoczęła naukę w tej samej szkole w 1960 roku.

Od roku 1965 Wojtek mieszkał z rodzicami w bloku „A” na osiedlu Świerczewskiego (obecnie blok ten nosi numer 8), był to pierwszy blok mieszkalny na budującym się wówczas osiedlu.

Od ul. Świerczewskiego (obecnie Batorego) do Zdroju, pomiędzy al. Mickiewicza a projektowaną wówczas ul. prof. J.W. Grotta, nie było ulic Armii Krajowej i J. Słowackiego, a były tylko sady owocowe. Nosiły one nazwy pochodzące od nazwisk właścicieli sadów, czyli: Jureckich, Panka, Jelonkiewicza, Danka, Domagały itd.

Miedze pomiędzy sadami były (nieoficjalnie) ciągami spacerowymi, którymi osoby udające się z centrum miasta do Zdroju, skracały sobie drogę do pracy w uzdrowisku. Ponadto ówczesną al. Mickiewicza przemieszczały się wszystkie pojazdy z Kielc, Stopnicy, Pińczowa w kierunku Wiślicy i Nowego Korczyna. Innej drogi nie było i nic dziwnego, że spacer do Zdroju w godzinach szczytu, wprawdzie chodnikiem, nie należał do przyjemnych i większość mieszkańców wolała latem spacer miedzami, przez sady (polami, jak wówczas mówiono) - bowiem tam była cisza i czyste powietrze.

Wojtek z okien swego domu mógł podziwiać wiosną kwitnące czereśnie, śliwy, jabłonie i grusze, latem dojrzewanie owoców i na pewno z kolegami „robili wypady” na czereśnie i jabłka. Zimą roztaczał się wspaniały widok na panoramę bezlistnych drzew pokrytych białym szronem lub puchową kołdrą śniegu.

Pod koniec lat sześćdziesiątych, Busko Zdrój poczęło się szybko rozbudowywać. Miasto i uzdrowisko przeżywało boom, budowano nowe osiedla mieszkaniowe (Świerczewskiego, Sikorskiego, Kościuszki, Pułaskiego, Krasickiego (ob.Andersa) Wola (ob. Piłsudskiego) oraz w rejonie Zdroju powstawały osiedla i ulice domków jednorodzinnych tzw. pensjonatów.

Jedną z takich pierwszych ulic, była ul. J. Słowackiego. Bodajże jako pierwsi sprzedali swój sad pp. Dankowie i podzielili na działki budowlane. Nowi właściciele działek przystępując do budowy domów, w pierwszej kolejności wycięli drzewa owocowe. Tak być musiało i Wojtek zdawał sobie z tego faktu sprawę, ale ubolewał bardzo, że zniszczono przyrodę, którą bardzo kochał.

Z rozmyślań Wojtka, kiedy patrzył z okna swego domu na wycięte drzewa, powstał wiersz „Sad”, który dedykował swojej siostrze Masi.

Sad

Siostrze Masi