Kiedy niezawiadomienie o przestępstwie jest karalne

W tym wypadku trzeba jasno zaznaczyć, że stawanie po stronie ofiary jest obywatelską powinnością – ale jak wygląda ten obowiązek ze strony prawnej?

Policja pozyskuje informacje o zaistnieniu przestępstwa z różnych źródeł. Jednym z nich jest obowiązek zawiadomienia o przestępstwie, statuowany w naszym ustawodawstwie w ograniczonym zakresie – mowa o nim w art. 304 Kodeksu postępowania karnego. Zgodnie z tym przepisem, każdy dowiedziawszy się o popełnieniu przestępstwa ściganego z urzędu ma społeczny obowiązek zawiadomić o tym prokuratora lub Policję. Sformułowanie to wymaga pewnej wykładni. Ustawa posługuje się pojęciem społecznego obowiązku -  ten swoisty obowiązek nie jest, jak sama nazwa wskazuje, obowiązkiem prawym.

Jego niewykonanie nie podlega penalizacji.  Ustawodawca zaznaczył w tym artykule jedynie etyczną i moralną powinność zawiadomienia organów powołanych do ścigania przestępstw. Takie zawiadomienie może być pisemne lub ustne. Jeśli w danym przypadku zachodzi uzasadniona obawa użycia przemocy lub groźby bezprawnej wobec osoby zawiadamiającej, może ona zastrzec dane dotyczące miejsce zamieszkania do wyłącznej wiadomości prokuratora lub sądu.

Społeczny obowiązek przekształca się w obowiązek prawny, jeśli prawo nakazuje zawiadomienie o przestępstwie i określa sankcję za zaniechanie tej czynności. Takim przepisem jest  m. in. art. 240 kodeksu karnego, który statuuje, że osoba posiadająca wiarygodną wiadomość o karalnym przygotowaniu albo usiłowaniu lub dokonaniu  np. zabójstwa, sprowadzenia zdarzenia zagrażającego życiu lub zdrowiu wielu ludzi, pozbawienia człowieka wolności, handlu ludźmi nie zawiadomi Policji lub prokuratury, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3. Przestępstwo jest wówczas ścigane z urzędu.

Klub Jagielloński prowadzi punkt nieodpłatnej pomocy prawnej w Stopnicy - ul. Kazimierza Wielkiego 15 (budynek Gminnego Centrum Kultury). Czynne od poniedziałku do piątku
w godzinach 9:00 – 14:00, możliwość wcześniejszej rejestracji na stronie http://powiatbuski.npp-kj.pl/. Zadanie jest finansowane ze środków powiatu buskiego.