Opowieść nie z tej ziemi

Egzotyczna jest treść tej opowieści – oparta na mitologii ludów Północy. I forma – bliski filmowej animacji teatr cieni.  Niezwykła jest muzyka, fenomenalnie zagrana na korze przez prawdziwego senegalskiego griota Bubę Badjie Kuyateh’a i na klarnecie basowym przez Michała Górczyńskiego. Pod jednym dachem spotykają się więc w spektaklu: Skandynawia – Afryka – Wschód i Europa. Różne tradycje tworzą jedną uniwersalną całość z ogólnoludzkim przesłaniem.


Osią opowieści jest jesion Yggdrasill – łączący w dawnych wierzeniach Wikingów - wszystkie krainy mitycznego świata. U jego korzeni przesiadują Norny tkające nici życia.

W koronie mieści się siedziba bogów Asgard. Tą bardzo długą i naszpikowaną niebezpieczeństwami drogą wędruje, przeżywający problem odrzucenia, dwunastoletni jąkający się chłopiec Niklas i jego magiczni towarzysze: skrzydlata kocica imieniem Lotna oraz pyskata wiewiórka Ratatosk. Po drodze bohater walczy ze smokiem, ratuje przyjaciół, a nawet Bogów i świat przed zagładą, stając się przy okazji prawdziwym mężczyzną. W nagrodę za wykonanie misji niemożliwej otrzymuje mityczny miód poezji, wyzwala się z ograniczeń i zostaje skandynawskim poetą - skaldem.

Spektakl ma prostą, a zarazem niezwykle bogatą formę. Rozgrywa się w wielu planach i w różnych przestrzeniach. Jest dziełem otwartym, artyści odsłaniają w nim swoją kuchnię, wcale nie tracąc magii i tajemniczości. Teatralność na tym tylko zyskuje.

Ubrane na czarno lalkarki – narratorki przesiadują w centralnym miejscu proscenium przy rzutnikach, zmieniają tła, prowadzą lalki cieniowe przez baśniowe światy, aż do magicznego Tęczowego Mostu, gdzie monochromatyczne obrazy zaczynają nagle ożywać i zyskiwać kolory. Doskonała scenografia, a także sugestywne rysunki bohaterów,  autorstwa Joanny Biskup Brykczyńskiej, poruszają się zgodnie z logiką filmu animowanego i to z początku wieku. Reżyser zdaje się nawiązywać do dorobku czeskiego artysty Karela Zemana.


Pozornie proste środki wyrazu: dwa rzutniki, wielki ekran, lalki cieniowe, sznurek, woda, kasza, i nakładane rytmicznie tła, po których poruszają się postaci bohaterów – wyczarowują niebywały nastrój. Osobną przestrzeń tworzy muzyka grana bardzo dynamicznie na korze i klarnecie basowym. A kolejną, lektura i znakomita interpretacja tekstu, w wykonaniu Ewy Lubacz z Teatru Lalki i Aktora Kubuś w Kielcach.

Blisko godzinny spektakl, oparty na ostatniej książce popularnej autorki powieści dla dzieci i młodzieży Magdaleny Zawadzkiej-Sołtysek „Saga Jesionu”, wydanej przez ECB, wchodzi do stałego repertuaru Małego Teatru Centrum i będzie wędrował po świecie, jak na to zasługuje. Jest bowiem dziełem ambitnym, ekscytującym i po prostu wybitnym, otwierającym nową drogę poszukiwań dla teatru nie tylko młodego czy najmłodszego widza.


Scenariusz i reżyseria: Przemysław Żmiejko
Scenografia: Joanna Biskup Brykczyńska
Muzyka: Buba Badjie Kuyateh i Michał Górczyński
Lektor: Ewa Lubacz i aktorzy Małego Teatru
Autorka powieści: Magdalena Zawadzka-Sołtysek

 „Saga Jesionu” ukazała się nakładem Europejskiego Centrum Bajki pod patronatem honorowym: Konsulatu Honorowego Republiki Islandii w Warszawie, Patrimonium Europae, Centrum Słowian i Wikingów Wolin. Patroni medialni: TVP ABC, Polskie Radio Dzieciom, CzasDzieci.pl, MiastoDzieci.pl, Qlturka.pl.