Uroczystość odsłonięcia tablicy upamiętniającej ś.p. Franciszka Koziarskiego w Pacanowie (foto)

„Franciszek Koziarski – Naczelnik Pacanowa”

Urodził się 25 sierpnia 1892 r. w Białoborzu (parafia Stopnica), rodzicami jego byli Antoni i Marianna z Grzybów Koziarscy. Był mężem Leontyny z Bugaleckich (1894 - 1972) i ojcem: Włodzimierza Jana (1920 – 1921), Stanisława Romana (1922 – 1985) i Barbary Rozalii (1923 – 2007).

Pochodził z rodziny o patriotycznych korzeniach, zaangażowanej w lokalne sprawy, tj. m.in. brat Maciej Koziarski, również Naczelnik urzędów pocztowych m.in. w Stopnicy i Krakowie, uczestnik wojny polsko-bolszewickiej, zaangażowany w zorganizowanie urzędu pocztowego w Busku-Zdroju, czy brat Piotr Koziarski - przedwojenny wójt Białoborza. 

Przez działania wojenne znacząca część dokumentów i pamiątek rodzinnych Koziarskich nie zachowała się, jednak na podstawie dostępnych dokumentów w archiwach prywatnych i państwowych można odtworzyć niniejszy życiorys Franciszka Koziarskiego.

Z zawodu urzędnik, w listopadzie 1920 r. mieszkał w Busku-Zdroju, gdzie pełnił funkcję Urzędnika Pocztowego, natomiast we wrześniu 1921 r. mieszkał już w Pacanowie. W okresie dwudziestolecia międzywojennego pełnił dwie istotne funkcje w Pacanowie tj. pracował i działał jako Naczelnik Poczty i Naczelnik Straży Pożarnej, angażował się również w życie społeczne i gospodarcze miasteczka.

Decyzją Okręgowej Dyrekcji Poczt i Telegrafów w Krakowie z 28 maja 1921 r. nr 33151/I2, został mianowany urzędnikiem pocztowym IX stopnia służbowego. Koziarski zaangażowany był w powstanie Towarzystwa Ochotniczej Straży Ogniowej w Pacanowie na początku lat 20. XX w., stanowiącego zalążek współczesnej Ochotniczej Straży Pożarnej w Pacanowie, przy współpracy m.in. z ks. Adamem Adamkiem, Zofią Majewską, Stefanem Pytko, Aleksandrem Wojtaśkiewiczem, Zygmuntem Wojtysiem czy Władysławem Pytko4. W strukturach straży pożarnej doczekał się przynajmniej stopnia starszego instruktora.

W czasie swojej działalności został odznaczony co najmniej trzema medalami, tj. Medalem „Sami Sobie w X-Odrodzenia Polski 1918-1928”, Medalem „Za Zasługi dla Pożarnictwa” oraz brązowym Medalem „Za Długoletnią Służbę” tj. za wysługę 10 lat w straży (w 1933 r.). Koziarski odznaczony został również przed wojną najważniejszym odznaczeniem dla osób cywilnych, jakim jest Krzyż Zasługi.

W obliczu zbliżającego się widma II Wojny Światowej Franciszek Koziarski postanowił wraz z żoną Leontyną z Bugaleckich oddać swe złote obrączki ślubne na rzecz Funduszu Obrony Narodowej w celu uzyskania dodatkowych środków na dozbrojenie polskiej armii. 

Franciszek Koziarski oprócz pracy na Poczcie i w Straży pełnił przez ponad 20 lat (min. od 01.1921 r.) funkcję członka Zarządu Spółdzielczego Stowarzyszenia „Bratnia Pomoc” w Pacanowie, jak również funkcję Prezesa Zarządu Spółdzielni Spożywców „Bratnia Pomoc” w Pacanowie (tożsama spółdzielnia), która została wpisana 15 grudnia 1942 r. przez Sąd Okręgowy w Kielcach do Rejestru Handlowego, zapewne do czasu jego zatrzymania przez Niemców.

Podczas II Wojny Światowej był zaangażowany wraz ze swoimi dziećmi, tj. Stanisławem i Barbarą (członkami AK) w ruch oporu antyniemieckiego. Dnia 31 marca 1942 r. został zatrzymany przez Sicherheitspolizei (pol. Policję Bezpieczeństwa) i tego samego dnia został przetransportowany do więzienia w Radomiu jako „osoba podejrzana”. We wspomnieniach rodziny zachowała się historia, że Koziarski miał sam się poddać Niemcom, gdyż od pewnego czasu ukrywał się przed nimi, jednak zatrzymali oni dwóch członków podziemia, podlegających pod Koziarskiego, grożąc, że zabiją ich, jeżeli Koziarski sam się nie zgłosi. Franciszek Koziarski, tłumacząc swą decyzję, żonie i dzieciom wskazał, że: „moje życie nie jest warte dwóch dusz”.

Następnie z Radomia został wywieziony 15 kwietnia 1943 r. do obozu koncentracyjnego w Auschwitz, gdzie przybył transportem 16 kwietnia 1943 r., który składał się m.in. z trzydziestu pięciu więźniów politycznych, skierowanych przez Policję Bezpieczeństwa i Służbę Bezpieczeństwa z dystryktu radomskiego. W obozie figurował pod numerem 115535, zajmował się segregacją rzeczy. Pod koniec 1944 r. został przetransportowany w marszu śmierci z obozu Auschwitz do obozu koncentracyjnego Mittelbau-Dora, w Turyngii, w Niemczech, gdzie figurował na stanie obozu pod datą 20 grudnia 1944 r. o numerze 10070814.  

Swe życie zakończył 4 kwietnia 1945 r. na terenie obozu Mittelbau-Dora15, obóz został zaś wyzwolony przez amerykańskie wojska 11 kwietnia 1945 r.

12 kwietnia br o 14:-00 Msza Święta i poświęcenie i odsłonięcie inicjatywa rodziny przy wsparciu Rady Miejskiej oraz Burmistrza Pacanowa.

Zdjęcia pochodzą ze zbiorów: Jakuba Godowskiego, Barbary Szapel i Bożeny Turek.
Autor: Jakub K. Godowski

Cały tekst z przypisami w załączonym pliku: Życiorys (Franciszek_Koziarski.docx)