Piątek trzynastego – pechowy dzień czy zwykły przesąd?

Piątek trzynastego jest uznawany za dzień pechowy w krajach anglojęzycznych, francuskojęzycznych i portugalskojęzycznych. Uważany za pechowy był już w starożytności. Agamemnona zabito w trzynastym dniu gameliona, czyli siódmym miesiącu kalendarza starogreckiego.

Jako ciekawostkę można dodać, że Włosi zrezygnowali z używania trzynastki w loteriach, a w Japonii w niektórych wieżowcach nie ma trzynastego piętra i pokoju o numerze 13.

Strach przed trzynastką jest tak powszechny, że ma swoją nazwę – to triskadekafobia, a strach przed piątkiem trzynastego to paraskevidekatriafobia.

 

Liczba piątków trzynastego zależy od dnia tygodnia w jakim wypada pierwszy dzień roku i od tego czy rok jest zwykły czy przestępny. 

Jeśli rok nie jest przestępny i 1 stycznia wypadnie w:
- poniedziałek - to piątek 13 w kwietniu i lipcu
- wtorek - to piątek 13 we wrześniu i grudniu
- środę - to w roku będzie tylko jeden taki piątek - 13 czerwca
- czwartek - to piątek 13 w lutym, marcu i listopadzie
- piątek - to piątek 13 tylko w sierpniu
- sobotę - to piątek 13 wypada tylko w maju - ale za to wedle przesądu - najbardziej pechowy
- niedzielę - to piątek 13 w styczniu i październiku


Jeśli rok jest przestępny i 1 stycznia wypadnie w:
- poniedziałek - to piątek 13 we wrześniu i grudniu
- wtorek - to piątek 13 tylko w czerwcu
- środę -  to piątek 13 w marcu i listopadzie
- czwartek - to piątek 13 w lutym i sierpniu
- piątek - to piątek 13 wypada tylko w maju - wedle przesądu - najbardziej pechowy
- sobotę - to piątek 13 wypada tylko w październiku
- niedzielę - to piątek 13 w styczniu, kwietniu i lipcu

Skąd się wziął starach przed 13 i piątkiem trzynastego?

Najpopularniejsza jest teoria nawiązująca do wydarzeń we Francji z początku XIV wieku. Francuski król Filip Piękny kłamliwie oskarżył Templariuszy o herezję. W piątek trzynastego października 1307 aresztował mistrza zakonu Jacquesa de Molaya, którego spalono na stosie.  Gdy zakonnik umierał miał zagrozić oprawcom, że w ciągu roku spotkają się na Sądzie Bożym - i tak się ponoć stało.

Inna teoria, wywodząca się z tradycji chrześcijaństwa zauważa, że w Ostatniej Wieczerzy uczestniczyło właśnie 13 osób, a dzień po niej, w piątek, Chrystus umarł na krzyżu. Stąd pierwsze skojarzenie o pechowej trzynastce i pechowym piątku trzynastego.

/red/